Στο προηγούμενο άρθρο μας (Ενστάσεις...Ένα χρήσιμο εργαλείο Μέρος Α’) εξετάσαμε και αναλύσαμε τα απαραίτητα βήματα στο νερό, για να είναι η ένσταση μας έγκυρη. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ.
Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τις απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να κάνουμε αφού βγούμε από τη θάλασσα, έτσι ώστε η ένστασή μας να είναι έγκυρη και να προχωρήσει στην ακρόαση.
Πρώτα από όλα να ξεκαθαρίσουμε ότι οι κανόνες δεν επιβάλλουν την υποβολή ένστασης σε κανέναν αγωνιζόμενο. Είναι αποκλειστικά επιλογή του ιδίου εάν θέλει να υποβάλει ένσταση ή όχι. Για αυτόν το λόγο στους Κανόνες Αγώνων Ιστιοπλοΐας χρησιμοποιείται η λέξη may και όχι η λέξη shall. Η μοναδική περίπτωση που η υποβολή ένστασης είναι υποχρεωτική είναι αυτή από την Τεχνική Επιτροπή, η οποία πρέπει να υποβάλει ένσταση εάν ένα σκάφος παραβεί κάποιον Κανόνα του μέρους 4 των Κανόνων Αγώνων Ιστιοπλοΐας, όχι όμως τους κανόνες που αφορούν την Εξωτερική Βοήθεια (Κανόνας 41), την πρόωση (Κανόνας 42), τις Ποινές κατά τη στιγμή του συμβάντος (Κανόνας 44) και τον κανόνα που αφορά στο Εντεταλμένο Πρόσωπο (Κανόνας 46). Επίσης, η Τεχνική Επιτροπή πρέπει να υποβάλει ένσταση εάν ένα σκάφος ή ο προσωπικός εξοπλισμός του αγωνιζόμενου δε συμμορφώνεται με τους κανόνες της κλάσης.
Να επισημάνουμε ότι η υποβολή ένστασης για παραβίαση κάποιου από τους παραπάνω κανόνες δεν είναι αποκλειστικά στην ευθύνη μίας Τεχνικής Επιτροπής, καθώς και οι υπόλοιπες επιτροπές ή ακόμα και οι ίδιοι οι αγωνιζόμενοι έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν ένσταση για τυχόν παραβίαση των κανόνων αυτών. Εξάλλου, δε θα μπορούσε να ήταν, καθώς ένας αγώνας δεν είναι υποχρεωμένος να έχει Τεχνική Επιτροπή.
Ένα ακόμα στοιχείο που προκαλεί μεγάλη απορία είναι το γεγονός ότι οι Κανόνες επιβάλλουν στην Τεχνική Επιτροπή να κάνει ένσταση σε έναν αγωνιζόμενο που ρίχνει απορρίμματα στο νερό εκ προθέσεως (Κανόνας 55), ενώ, αντίθετα, το αφήνει στη διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής Αγώνα ή της Επιτροπής Ενστάσεων.
Τέλος, να επισημάνουμε ότι υπάρχουν κάποιοι κανόνες για τους οποίους ούτε σκάφος αλλά ούτε και κάποια επιτροπή μπορούν να υποβάλλουν ένσταση. Αυτοί είναι οι κανόνες που αφορούν στο Άντι – Ντόπινγκ (Κανόνας 5), στο στοίχημα και στην καταπολέμηση της διαφθοράς (Κανόνας 6) και στον Πειθαρχικό Κώδικα (Κανόνας 7). Μια κατ’ ισχυρισμό ή πραγματική παράβαση των κανόνων αυτών, αντιμετωπίζεται σύμφωνα με τους αντίστοιχους κανονισμούς (Regulations) της World Sailing και έχουν τις δικές τους διαδικασίες. Παρομοίως, και για τον κανόνα 69 (Κακή Διαγωγή), δεν μπορεί να γίνει ένσταση ούτε από σκάφος ούτε από κάποια επιτροπή. Μόνο η επιτροπή ενστάσεων έχει το δικαίωμα να ενεργήσει σύμφωνα με αυτόν τον κανόνα, ο οποίος περιγράφει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί.
Για να υποβάλλουμε μία ένσταση, αφού έχουμε ακολουθήσει τα προ απαιτούμενα που είδαμε στο Μέρος Α’, θα πρέπει να το κάνουμε γραπτά και να την παραδώσουμε μέσα στα χρονικά όρια υποβολής ενστάσεων όπως αυτά περιγράφονται αναλυτικά στον κανόνα 61.3. Το χρονικό όριο συνήθως αναγράφεται στις οδηγίες πλου του αγώνα. Εάν τίποτα δεν αναφέρεται σε αυτές, τότε είναι δύο ώρες αφού το τελευταίο σκάφος στην ιστιοδρομία τερματίσει. Το όριο αυτό πρέπει να παραταθεί εάν υπάρχει εύλογος λόγος. Μόνο η επιτροπή ενστάσεων μπορεί να παρατείνει το χρονικό όριο, αφού κρίνει ότι υπάρχει σοβαρός λόγος να το κάνει. Το βιβλίο των Κανόνων Αγώνων Ιστιοπλοΐας δεν ορίζει πουθενά, ούτε αναφέρει, τι αποτελεί σοβαρό λόγο και τι όχι. Η δυνατότητα επέκτασης του χρονικού ορίου υπάρχει για να καλύψει περιπτώσεις στις οποίες είναι αδύνατο για τον αγωνιζόμενο να υποβάλλει την ένσταση του μέσα στα όρια. Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν την επιστροφή στη στεριά τόσο αργά ώστε η γραμματεία να είναι κλειστή ή συνθήκες ανέμου που κάνουν αδύνατη την υποβολή της ένστασης μέσα στα χρονικό όριο. Επίσης κάποιος σοβαρός τραυματισμός που θα οδηγήσει τον αγωνιζόμενο σε περίθαλψη ή κάποια διάσωση που θα αργοπορήσει τον αγωνιζόμενο και δε θα προλάβει τα χρονικά όρια. Σε κάθε περίπτωση, η υποβολή της ένστασης από τον αγωνιζόμενο πρέπει να γίνει όσο το δυνατό πιο σύντομα όταν επιστρέψει στη στεριά.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το χρονικό όριο που περιγράφεται στον κανόνα 61.3 σε περίπτωση που οι οδηγίες πλου δεν αναφέρουν τίποτα, δημιουργεί ένα παράδοξο. Ο κανόνας αναφέρει ότι το χρονικό όριο είναι «δύο ώρες μετά τον τερματισμό του τελευταίου σκάφους στην ιστιοδρομία», εννοώντας την ιστιοδρομία στην οποία έγινε το συμβάν. Εάν η ιστιοδρομία αυτή δεν είναι η τελευταία της ημέρας ή στην περίπτωση όπου μετά το τέλος της ιστιοδρομίας αυτής τα σκάφη παραμείνουν στο νερό με αναβολή για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν βγουν στη στεριά, τότε δε θα είναι εφικτά δυνατό να κατατεθούν οι ενστάσεις μέσα στο χρονικό όριο και αυτές οι περιπτώσεις αποτελούν σοβαρό λόγο για να επεκταθεί το όριο.
Η υποβολή της ένστασης, σύμφωνα με αυτά που αναφέρονται στον κανόνα 61.2, πρέπει να γίνει γραπτά και να προσδιορίζει τα παρακάτω:
a) Τον ενάγοντα και τον εναγόμενο
b) Το συμβάν
c) Τον τόπο και το χρόνο του συμβάντος
d) Κάθε κανόνα που ο ενάγων πιστεύει ότι έχει παραβιαστεί, και
e) Το όνομα του εκπροσώπου του ενάγοντος.
Από τις προϋποθέσεις αυτές μόνο «το συμβάν» είναι υποχρεωτικό να έχει συμπληρωθεί. Εάν αυτό έχει γίνει τότε «ο ενάγοντας και ο εναγόμενος» μπορεί να συμπληρωθεί οποιαδήποτε στιγμή πριν την ακρόαση, ενώ «ο κανόνας που ο ενάγων πιστεύει ότι έχει παραβιαστεί» και «το όνομα του εκπροσώπου του ενάγοντος» μπορούν να συμπληρωθούν πριν ή κατά τη διάρκεια της ακρόασης. Τέλος, ο «τόπος και ο χρόνος του συμβάντος» μπορούν επίσης να συμπληρωθούν πριν ή κατά τη διάρκεια της ακρόασης, δεδομένου ότι θα επιτραπεί στον εναγόμενο εύλογος χρόνος για να προετοιμαστεί για την ακρόαση.
Παρόλο που ο κανόνας αναφέρει ρητά ότι η ένσταση πρέπει να είναι έγγραφη, δεν αναφέρει πουθενά ότι είναι υποχρεωτικό να είναι σε κάποια συγκεκριμένη φόρμα. Η φόρμα υποβολής ένστασης που παρέχεται απλά εξασφαλίζει ότι η ένσταση θα συμμορφώνεται με τα απαιτούμενα του κανόνα 61.2. Από αυτά, όπως αναφέραμε παραπάνω, το μόνο υποχρεωτικό να συμπληρωθεί είναι το συμβάν. Η περιγραφή του συμβάντος είναι μια σύντομη έκθεση του τι συνέβη. Για παράδειγμα, ένα κείμενο που αναφέρει «Το σκάφος Χ δεξήνεμο πόδισε πίσω από το Ψ αριστερήνεμο για να αποφύγει την επαφή» περιγράφει το συμβάν. Η περιγραφή του συμβάντος έχει το σκοπό να δώσει μία ιδέα στην επιτροπή ενστάσεων, αλλά και στον εναγόμενο για το τι έγινε, έτσι ώστε ο τελευταίος να έχει την ευκαιρία να προετοιμαστεί για την ακρόαση. Λεπτομερή αναφορά για το συμβάν θα γίνει κατά τη διάρκεια της ακρόασης από όλους τους διάδικους. Η ένσταση μπορεί να περιλαμβάνει και ένα διάγραμμα, το οποίο μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί από μόνο του να αποτελεί την περιγραφή του συμβάντος. Σε κάθε περίπτωση, το διάγραμμα δεν είναι υποχρεωτικό και είναι στην κρίση του ενάγοντα εάν θέλει να το συμπληρώσει. Από τα υπόλοιπα που πρέπει να προσδιορίζονται στην ένσταση, αξίζει να αναφέρουμε ότι ο κανόνας που ο ενάγων πιστεύει ότι έχει παραβιαστεί δεν είναι απαραίτητο ότι θα είναι και ο κανόνας που εν τέλει θα εφαρμοστεί, όπως αναφέρει ο κανόνας 64.1.
Παρόλο που ο κανόνας περιγράφει με μεγάλη σαφήνεια τις προϋποθέσεις που μπορούν να συμπληρωθούν πριν την ακρόαση, αλλά και αυτές που μπορούν να συμπληρωθούν κατά τη διάρκεια της ακρόασης, δεν ορίζεται πουθενά στο βιβλίο των κανόνων το πότε ξεκινάει η ακρόαση. Συνεπώς, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή πέρα από την οποία ο ενάγων δεν έχει πλέον δικαίωμα να συμπληρώσει τις προϋποθέσεις που ορίζει ο κανόνας 61.2. Ίσως στην επόμενη έκδοση των κανόνων το 2021 να υπάρξει κάτι πιο συγκεκριμένο πάνω σε αυτό το θέμα, αλλά μέχρι τότε παραμένει στην κρίση της επιτροπής ενστάσεων το πότε ξεκινάει η ακρόαση και μπορεί να έχει αρκετές διαφορετικές ερμηνείες. Παρόλα αυτά, ο ενάγων δε χάνει τίποτα να κάνει μία ερώτηση στον εκάστοτε πρόεδρο της επιτροπής ενστάσεων για το μέχρι πότε έχει δικαίωμα να συμπληρώσει τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στον κανόνα.
Αφού η ένσταση υποβληθεί τότε, υποχρεωτικά θα ακολουθήσει μία ακροαματική διαδικασία, καθώς ο κανόνας 63.1 ορίζει ότι μία επιτροπή ενστάσεων πρέπει να κάνει ακρόαση για όλες τις ενστάσεις που υποβάλλονται, εκτός εάν επιτρέψει την απόσυρση μίας ένστασης. Όλες τις λεπτομέρειες για την ακροαματική διαδικασία, θα τις αναλύσουμε στο μέρος Γ’….